Tutaj jesteś: Home :: Dziecko :: Trudne tematy, jak rozmawiać z dzieckiem o... śmierci i chorobie

Trudne tematy, jak rozmawiać z dzieckiem o... śmierci i chorobie

Zetknięcie się z ciężką chorobą i śmiercią to ciężkie przeżycie dla każdego, a szczególnie dla dziecka. W tych trudnych chwilach potrzebuje ono szczególnej troski, na którą zaaferowani dorośli często nie mają czasu i siły.

Jak pomóc dziecku zmierzyć się z chorobą bliskiej osoby?

Przede wszystkim może to zrobić sama osoba chora. Bywa, że nie chce się ona spotykać z dziećmi, argumentując to tym, że woli, aby pamiętały ją sprawną, radosną, zdrową. Choć jest to zrozumiała postawa, to jednak utrudnia dzieciom zmierzenie się z problemem. Dziecko powinno mieć możliwość opowiedzenia choremu o tym, co czuje, ale i niesienia pomocy (przygotowania specjalnego jedzenia, kupienia drobiazgów, zrobienia pocieszającej laurki czy przeczytania książki), aby mogło czuć, że niesie komuś ulgę lub może się pożegnać. Dotyczy to także odwiedzin w szpitalu – niezezwalanie dziecku na to sprawia, że czuje się ono osamotnione, pozostawione samemu sobie, zdarza się też, że dzieci obwiniają się o chorobę najbliższych. Wybierając się w odwiedziny do chorego trzeba dziecku objaśnić jak wygląda sala, jak zmieniła się chora osoba, jakie urządzenia zobaczy. Rozmowa z chorym, a w miarę możliwości także kontakt fizyczny (pogłaskanie czy przytulenie się) pozwalają na uczynienie rzeczywistości mniej przerażającą.

Przekazanie złej wiadomości i żałoba

Dzieci należy informować o śmierci natychmiast i w możliwie najprostszy sposób. Można w tym momencie dziecko przytulić, aby nie czuło się samo i bez względu na własne uczucia należy zapewnić, że jest się z nim i ma się dość siły, aby zapewnić mu opiekę – dziecko nie powinno tracić całkowicie gruntu pod nogami.
Żałoba jest trudna dla małych dzieci, które nie potrafią do końca zrozumieć, co się stało. Maluchy młodsze niż 3-4 lata mogą mieć trudności z pojęciem, że osoba, która umarła, już nie wróci i trzeba im to wielokrotnie tłumaczyć. Często dzieci nie potrafią długo trwać w smutku i już po chwili zdają się „zapominać” co się zdarzyło – to naturalne i nie świadczy o ich braku uczuć, jest raczej sposobem na ochronę własnej psychiki.
Żałoba wymaga zaakceptowania śmierci, a jest to trudne dla każdego. Dziecku można w tym pomóc poprzez:

• Akceptację uczuć. Wszystkich, także gniewu, złości i żalu do osoby, która odeszła. Dzieci lepiej poradzą sobie z całą sytuacją, jeśli będą mogły szczerze powiedzieć, że są wściekłe i nienawidzą zmarłego. Mogą też obwiniać siebie lub innych, za to co się stało. Tych uczuć nie można negować (na pewno tak nie myślisz), ośmieszać (nie jesteś wszechwładny), czy krytykować (jak możesz tak mówić). Jeśli dziecko zachowuje się w taki sposób, trzeba go wysłuchać, pomóc nazwać emocje, okazać zrozumienie.
• Zapewnienie ujścia dla uczuć. Niektóre dzieci nie chcą rozmawiać, ale tłumienie emocji nie jest dobre i trzeba dziecku pomóc w ich wyrażeniu: poprzez zabawę, sztukę, pisanie listów, nagranie filmu. Czasami warto skorzystać z pomocy psychologa.
• Rozmowy o śmierci. Mówiąc z dzieckiem o śmierci trzeba słownictwo i terminy dostosować do wieku dziecka, ale też mówić bez skrępowania, szczerze i prawdziwie. Małym dzieciom trzeba opisać, co się dzieje z kimś, kto zmarł (nie oddycha, jego serce nie bije, mózg nie pracuje, nie czuje, nie myśli) oraz wyjaśnić, że choć każdy pewnego dnia umrze, to zarówno dziecko, jak i objaśniający będą zapewne żyć jeszcze długo. Nie należy natomiast mówić, że ktoś zasnął lub odszedł, ponieważ dziecko nie dostrzeże w tym przenośni i będzie oczekiwać przebudzenia czy też powrotu ukochanej osoby.
• Opowiedzenie o własnych poglądach religijnych lub filozoficznych. Każdy człowiek ma jakieś wyjaśnienie tego, czemu ludzie umierają i warto się tym z dzieckiem podzielić.

Udział dziecka w pogrzebie
Dla dzieci w wieku przedszkolnym zobaczenie zmarłego w trumnie, oglądanie ogromnego żalu dorosłych w trakcie pogrzebu i atmosfera uroczystości mogą być zbyt traumatyczne, dlatego lepiej zostawić malucha w domu. W przypadku dzieci starszych wiele zależy od sytuacji i samego dziecka, tego czy jest ono wystarczająco dojrzałe. Jeżeli dziecko nie chce brać udziału w pogrzebie, nie należy go zmuszać, warto natomiast tłumaczyć, że jest to forma pożegnania i że pomaga pogodzić się z nieuniknionym.

Komentarze

Dodaj komentarz

Treść wiadomości:
Nazwa użytkownika:
Adres e-mail:
Kod weryfikacyjny: